Borowa Wieś - Parafia świętego Mikołaja biskupa

:: menu

Skrót historii miejscowości i parafii. O architekturze świątyni.

Wkrótce nowa odsłona strony

Zapraszamy niedługo na nową stronę Parafii.

Historia miejscowości

Borowa Wieś jako Nowa Wieś wzmiankowana była już w roku 1586. Założona została po okresie wojen husyckich, kiedy nastąpiło ożywienie gospodarcze, a długotrwały pokój w wieku XVI sprzyjał osadnictwu. Osadzono wówczas "pod borem" na małych działkach zagrodników i chałupników, poddanych księcia pszczyńskiego. Początkowo mieszkało tu 10 zagrodników. Wieś wchodziła w skład klucza wyrskiego pszczyńskich dóbr kameralnych i była własnością książęcą. Do jej pierwszych mieszkańców należał m.in. Jan Dziemba (w 1718 r. występuje w źródłach Maciej Dziemba, a w 1744 r. Bartłomiej Dziemba "ex Bor").


Fragment mapy księstwa raciborskiego z 1736r.
Fragment mapy księstwa raciborskiego z 1736r. Ciekawostka: nie istniała jeszcze ulica Gliwicka, ani też Oświecimska. Są dwie drogi - w okolicach ul. Malinowej oraz Buczka - Kukułczej.
Fragment mapy okolic Mikołowa z I poł. XVIII w.
Fragment mapy okolic Mikołowa z I poł. XVIII w.

W roku 1846 Borowa Wieś liczyła 26 gospodarstw, natomiast w 1910 r. żyło tu już 825 mieszkańców
W 1919 roku powstał we wsi chór "Jutrzenka". Mieszkańcy brali liczny udział w powstaniach śląskich, walczyli pod górą św. Anny. W roku 1931 mieszkało tu 1343 osób.
W czasie II wojny światowej w latach 1941-43 w Borowej Wsi znajdowały się dwa obozy pracy. W pierwszym było ok. 100 jeńców radzieckich pracujących przy budowie szosy. W drugim obozie przebywało ok. 60 osób, głównie żołnierzy radzieckich oraz Polaków pochodzenia żydowskiego. Więźniowie pracowali w majątku Paniowy i Śmiłowice. Na cmentarzu znajduje się zbiorowa mogiła więźniów Oświęcimia, którzy zostali zamordowani na terenie Borowej Wsi w czasie "marszu śmierci" w styczniu 1945r.
W latach międzywojennych Borowa Wieś była miejscowością rekreacyjną, gdzie mieszkańcy okolicznych miejscowości spędzali wolne dni. Zabawy odbywały się w dużym ogrodzie dawnego zajazdu, w którym obecnie mieści się ośrodek Caritas Diecezji Katowickiej "Miłosierdzie Boże"

Historia kościoła i parafii

Z kroniki parafialnej:

     "Dnia 26 grudnia 1936 roku mieszkańcy zdecydowali się adoptować kościół z Przyszowic. Utworzono Komitet Budowy Kościoła. Aby zgromadzić środki finansowe na przeniesienie kościoła komitet ustalił miesięczną składkę 1 zł., a dla ubogich 0,50 gr. Honorowym członkiem komitetu mógł zostać każdy, który wpłacił na rzecz kościoła 50 zł. Postanowiono, że kościół stanie w miejscu boiska szkolnego, które było własnością gminy, a które gmina była gotowa oddać bezpłatnie pod budowę kościoła. Dnia 8 lutego 1937 roku Sąd Wojewódzki Śląski wydał pozwolenie na przeniesienie kościoła według wskazań konserwatora zabytków dr T. Dąbkowskiego."

Poszczególne części budowli zostały ponumerowane aby odtworzyć kościół jak najdokładniej. Prace trwały ponad dwa lata i były nadzorowane przez Wojewódzki Urząd Budownictwa w Rybniku. Poświęcenia kościoła na nowym miejscu dokonano 16 XII 1939 r., natomiast parafię erygowano dopiero 18 lat później - 20 XII 1957 r.

     Daty powstania kościoła nie można jednoznacznie określić. Kroniki kościelne i niektóre publikacje określają rok budowy na 1640. Inne bardziej ogólnikowo datują go na XVII wiek Są jednak i opinie, że kościół zbudowany został w 1720 r. a nawet na 1737 r. Przypuszczalnie ta ostatnia data odnosi się jedynie do roku budowy wieży.


Wygląd kościoła jeszcze w Przyszowicach (w nowym oknie)
Tak nasz kościół wyglądał jeszcze w Przyszowicach, zwraca uwagę inny kształt bań na wieżach.
Dawny wygląd wnętrza kościoła (w nowym oknie)
Dawny wygląd wnętrza kościoła
O architekturze i zabytkach kościoła
      Kościół jest orientowany (czyli zwrócony prezbiterium na wschód). Nawa zbudowana została na planie prostokąta. Przylega do niej węższe prezbiterium zamknięte trójbocznie, do którego od północy przylega prostokątna zakrystia, a od południa - czworoboczna kaplica zamknięta trójbocznie. Do nawy od południa przylega prostokątna kruchta, a od zachodu wieża - zbudowana ok. 1720 - 1730 r. na planie kwadratu, o konstrukcji słupowej. Wieża zakończona jest izbicą i nakryta cebulastym, barokowym hełmem z latarnią. Dach nawy natomiast zdobi barokowa wieżyczka z nieczynną obecnie sygnaturką przykryta baniastym hełmem. Cały budynek kościoła jest otoczony tzw. sobotami.

      Kościół posiada wyposażenie w większości barokowe.

      Ołtarz główny jest wczesnobarokowy. Umieszczono w nim obraz patrona kościoła - świętego Mikołaja, a w zwieńczeniu - obraz św. Józefa z Dzieciątkiem. Dekorację ołtarza uzupełniają rzeźby świętych: Jana Ewangelisty (z prawej strony, z kielichem) i św. Jana Chrzciciela (z lewej, z barankiem) oraz w górnej części ołtarza: Jadwigi Śląskiej, Jacka i Stanisława biskupa.
      Rokokowy ołtarz boczny z prawej strony zdobi bogata snycerka i obraz św. Jana Nepomucena oraz rzeźby dwóch rycerzy. Antepedium (czyli "ściany podstawy" ołtarza, łac. "przed stopami") ołtarza zdobi płaskorzeźba, przedstawiająca męczeństwo św. Jana Nepomucena i scenę spowiedzi królowej (z boku). W zwieńczeniu ołtarza "Oko Opatrzności".
      Lewy ołtarz boczny jest późnobarokowy z obrazem św. Antoniego. W ołtarzu znajdowały się niegdyś późnogotyckie płaskorzeźby świętych Piotra i Pawła, obecnie umieszczone nad wejściem do zakrystii.
      Ostatni ołtarz - św. Judy Tadeusza(właściwie sama nastawa ołtarzowa wisząca na ścianie) - późnobarokowy zawiera też figury św. Jana Nepomucena i św. Ludwika (króla Francji)
      Ambona jest barokowa z płaskorzeźbami czterech Ewangelistów.
      Na profilowanej belce tęczowej umieszczone są barokowe rzeźby przedstawiające scenę Ukrzyżowania z Matką Boską, św. Janem i Marią Magdaleną.
      W kaplicy znajduje się późnorenesansowy ołtarz z obrazem A. Grzywińskiego ukazującym "Opłakiwanie" (Zdjęcie z krzyża). Na ścianach obok - obrazy symbolizujące Boże Narodzenie oraz Wniebowzięcie Matki Boskiej. Także w kaplicy znajduje się ciekawa chrzcielnica barokowo-klasycystyczna, drewniana w formie kuli ziemskiej z wężem, nad nią umieszczona jest płaskorzeźba chrztu Chrystusa w Jordanie.

Do ciekawych elementów wyposażenia kościoła należą także:
  • Obraz św. Barbary z książką (rzadka forma atrybutu tej świętej) - obok wejścia do kaplicy
  • Rzeźba św. Marcina na koniu, ale w kapeluszu (co jest ewenementem) - nad bocznym, południowym wejściem do kościoła
  • Dwukondygnacyjny chór muzyczny. Na górnej kondygnacji zabytkowy barokowy portatyw organowy.
  • Płaskorzeźbione stacje Męki Pańskiej
  • Autentyczne drzwi klepkowe z XVIII w.

:: na skróty...

:: statystyka

Licznik
gości
od 16.12.03

Uwaga: Ta witryna, podobnie jak większość stron internetowych wykorzystuje pliki cookies. Nie zawierają one żadnych danych osobowych - zobacz więcej na ten temat
do góry
Witryna opublikowana dzięki usługom internetowym Fundacji "Opoka"
do góry